މިހާހިސާބުން ދެން އަޅުގަނޑުމެން ނަޒަރު ހިންގާލާނީ ފޮތުގެ މުސައްނިފް ފްރެންސުއާ ޕައިރާޑް އާއިމެދުއެވެ. މިގޮތުން އެންމެ ފުރަތަމަ އޭނާ އުފަންވި ތަނަށް ބަލައިލަމާ ހިނގާށެވެ.
ފަރަންސޭސި ވިލާތުގެ މެއެން ޑިޕާޓްމަންޓްގެ މައި ރަށަކީ، ލަވާލް އެވެ. އަދި އެރަށެއްގެ ނަމުން ނަންދެވިފައިވާ ކޯރެއް އެރަށުގައި އޮވެފައި އަދި މީގެ އިތުރުން މުހިންމު ކަމަކީ، ޕެރިސް އާއި ލަވާލް އާއި ދެމެދު ސީދާ ރޭލްވޭ މަގެއް އޮންނަކަމެވެ. މިހާރު ލަވާލް އަކީ 27،000 މީހުން ދިރިއުޅޭ ކުރިއަރަމުން އަންނަ ވިޔަފާރީގެ ރަށެކެވެ. ތިރި ސަރަޙައްދުގެ ފުޅާ ބިންތަކުން މިހާރުގެ ރަށަށް ފުޅާވުމަށް މިނިވަން ޖާގަ ލިބިފައިވެއެވެ. އެހެންކަމުން ކުރީގެބާވެފައި އަވަށް ވަނީ އާސާރީ ގޮތަށް ދޫކޮށްލެވިފައިވެއެވެ. މި އާސާރީ ލަވާލް އިން މައިގަނޑު މިހާރު ފާހަގަކޮށްލެވޭ އެކައްޗަކީ ރީތި ބާ ގަނޑުވަރެކެވެ. އޭގެ މެޝިކޯލޭޓެޑް ވަށް ބުރުޖު ކޯރުގެ މައްޗަށް އުސްވެގެންވެއެވެ. އަދި އޭގެ އަރިމަތިތަކުގައި ޢަޖައިބުވެގެންވާ، ގަވާއިދަކާ ނުލައި ބިނާކޮށްފައިވާ ގޭގެ އެއްކޮށްލެވިފައިވެއެވެ. މިއީ ފިއުޑަލް ވެރިޔާގެ ހިޔާވަހިކަމާއި ރައްކާތެރިކަމުގެ ދަށުގައި އުޅެ ނިމުމަކަށް ދިޔަ އެތައް ޖީލެއްގެ މީހުންގެ ގެތަކާއި ފިހާރަތަކެވެ..
މަގުތަކުގެ ޤަދީމީ މަންޒަރު ދެމެހެއްޓިފައިވާ ގޮތަށް، އެ މަގުތަކުގެ ޤަދީމީ ނަންތައްވެސް ދެމެހެއްޓިފައިވެއެވެ. އަޅުގަނޑުމެންނަށް މިތަނުން ފެންނަނީ ރޫ ދޫ ފޯރ، ދޫ ޕިން ޑޯރޭ، ދޭ ސެރުރިއޭ، ދޫ ޖޫ ދޫ ޕޯމް، ދޭ އޯފެވްރޭ، ދޭ ޝެވޯ އޯ މެސްލޭ، ދޫ ރޮކެޓް، އަދި އެހެނިހެން މަގުތަކެވެ. ކަސްރާއި ގަދީމީ ރަށް، ކޯރުގެ އަނެއް ފަރާތުން ބަލާއިރު، އަދިވެސް ވަރަށް ރީތި މަންޒަރެއް ދައްކައެވެ. އެހެންނަމަވެސް ފާއިތުވި މަދު އަހަރުތަކެއްގެ ތެރޭގައި، ކޯރު ކައިރީގައި ހުރި ހުރިހާ ގަދީމީ ގެތަކެއް އެތަނުންނަގައި، އޭގެ ބަދަލުގައި އާ އަދި ރީތި އެމްބޭންކްމަންޓެއް ހަދާފައިވެއެވެ. އެހެން ނަމަވެސް ބައެއްފޮޓޯތަކާއި އާސާރުތަކުން ގާތްގަނޑަކަށް 16 ވަނަ ގަރުނުގެ ނިމުމުގައި ރަށް އޮތް ގޮތް ފެންނަން އެބަހުއްޓެވެ. ލަވާލް އަކީ ވަރަށް ގަދީމީ ފިއުޑަލް ބިމެކެވެ.
މި ޒަމާންވީ ރަށުގައި އުފަންވީ މި ފޮތްތަކުގެ މުސައްނިފު ފްރެންކޯ ޕިރާޑެވެ. އޭނާ އުފަންވި ތާރީޚާއި އޭނާގެ މައިންބަފައިންގެ މަޤާމު އެނގިފައެއް ނުވެއެވެ. މި މަސައްކަތުގެ ފެށުމުގައި އޭނާ ބުނެފައިވާ ގޮތުން، ދުނިޔެ ދެކުމުގެ މަޤްޞަދުގައި ދަތުރަށް ދިޔަކަމަށް ބުނެފައިވުމުން، އަހަރެމެންނަށް ލަފާކުރެވެނީ އޭރު، 1601 ގައި، އޭނާއަކީ 20 އާއި 30 އާ ދެމެދުގެ ޒުވާނެއް ކަމަށެވެ. އޭނާގެ ހަމައެކަނި ގާތްތިމާގެ މީހާ – އަދި ޙަޤީޤަތުގައި އޭނާގެ ނަމުގައިވާ އެހެން ހަމައެކަނި މީހާ – މަޝްހޫރުވެފައިވަނީ، ފަހަރެއްގައި އޭނާގެ އަޚް ކަމަށްވާ، ޕިއޭރ ޕިރާޑް އޮފް ލަވާލް އެވެ. އޭނާ ޖެސުއިޓް ޖަމާޢަތާ ގުޅުނީ 1602 ވަނަ އަހަރު، އޭރު އޭނާގެ އުމުރުން 21 އަހަރުގައެވެ.
ޕިއޭރް އާއި ފްރެންސުއާ ޕައިރާޑް އެއްބަނޑު އެއްބަފާ ދެ އަޚުންނެވެ. ޕިއޭރްއަކީ އަދަބީ އަދި ފަލްސަފީ ޖެސުއިޓް ބޭކަލަކަށްވުމުން، ފްރެންސުއާ ޕައިރާޑަށް ވެސް ރަނގަޅު ތަޢުލީމެއް ލިބިފައިވާކަން ދޭހަވެއެވެ. ނަމަވެސް، އޭނާގެ ޒުވާން އުމުރާއި، އިންޑިޔާއަށް ފުރުމުގެ ކުރިން އުޅުނު ގޮތާ ބެހޭގޮތުން އޭނާ އަމިއްލައަށް އެއްވެސް މަޢުލޫމާތެއް ހާމަކޮށްފައެއް ނުވެއެވެ. އަދި އެ ސަރަހައްދުގެ ތާރީޚުވެރިންނަށްވެސް އޭނާއާ ގުޅޭ ނުވަތަ އޭނާގެ ޢާއިލާގެ ދަރިންނާ ގުޅޭ އެއްވެސް މަޢުލޫމާތެއް ހޯދިފައެއް ނުވެއެވެ.
ޕިއޭރް ޕިރާޑް އަކީ ޖެސުއިޓް ޖަމާޢަތުގައި ތިއޮލޮޖީ އަދި ފަލްސަފާގެ ޕްރޮފެސަރެއްގެ ގޮތުގައި ވަރަށް ފާހަގަކޮށްލެވޭ މަޤާމަކަށް އާދެވުނު މީހެކެވެ. އޭނާއަކީ އެކި ދުވަސްވަރު ޕޯ އަދި ލިމޯޖްގެ ކޮލެޖުތަކުގެ ޑިރެކްޓަރެއްގެ ގޮތުގައި މަސައްކަތްކުރި މީހެކެވެ. އަދި އެއްފަހަރު ރޯމްގައި ބޭއްވުނު ޢާންމު ޖަލްސާއެއްގައި އޭނާގެ ޕްރޮވިންސް ތަމްސީލުކުރިއެވެ. އޭނާއަކީ ޖަދަލީ މަސައްކަތެއްގެ (ކްރިޓިކަލް ތިންކިންގެ) މުޞައްނިފެވެ. އެއީ ”ރެސްޕޮންސަމް އެޑް ޖަމަސެންސެމް މިނިސްޓްރަމް ކަލްވިނިއާނަމް، ބުރްދިގަލޭ، 1616، 8ވޯ“ އެވެ. އޭނާ ނިޔާވީ އުމުރުން 87 އަހަރުގެ، 3 އޭޕްރިލް 1667 ގައި ޕޯގައެވެ. (ބިބްލިއޮތެކާ ސޮޓްވެލިއާނާ؛ ހޯރޯ، ހިސްޓް ލިޓް ޑު މެއިން، 1، ޞ. 193)
ފްރެންސުއާ ޕައިރާޑް އޭނާ ދަތުރުގައި އެއްވެސް ފައިސާއެއް އިންވެސްޓްކުރިކަން ނުވަތަ ހަމައެކަނި ފަޅުވެރިންގެ ތެރެއިން މީހެއްގެ ގޮތުގައި ދަތުރުކުރިކަން އޭނާގެ އެއްވެސް ލިއުމަކުން އަދި އެހެން މީހެންގެ ލިއުންތަކަކުންވެސް ފެންނާނަކަށް ނެތެވެ. އަދި އޭނާ އެދަތުރުގައި އަދާކޮށްފައިވަނީ ކޮން މަޤާމެއް ކަމެއްވެސް އެނގޭކަށްނެތެވެ. އޭނާގެ ވަނަވަރު ލިޔުނު މީހުންގެ ތެރެއިން އެކަކު އޭނާ ޑޮކްޓަރެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިފައިވާއިރު، އަނެކަކު އޭނާ ކާގޯ އެކްސްޕާޓެއްގެ ގޮތުގައި ބަލައިފައިވެއެވެ. މި ދެ ވާހަކައަށް ސާފު ހެކި ނެތްކަން އަހަރެން ދަންނަ ނަމަވެސް، ނެގެޓިވް ވިސްނުމަކުން ބަލާއިރު، އެކަށީގެންވާ ނިންމުމަކަށް އާދެވިދާނެ ކަމަށް އަހަރެން ދެކެމެވެ. ކެޕްޓަން ގްރައުޓް އާއި ލެފްޓިނަންޓް ޕެޕިން އަދި އޭނާގެ ފަހުން އައި މީހަކުގެ އިތުރުން، އޭނާ މޭޓް، ސެކަންޑް މޭޓް، ޕައިލެޓް (އިނގިރޭސި މީހެއް) އަދި ސެކަންޑް ޕައިލެޓްގެ ވާހަކަ ދައްކައެވެ. އޭނާ ކުރިން ކަނޑުދަތުރު ކޮށްފައި ނުވާތީ އަދި ނޯޓިކަލް ބަސްތަކާ އެހާ ފަރިތަ ނުވާތީ، އޭނާއަކީ ނެވިގޭޝަނާ ގުޅުންހުރި އޮފިސަރެއް ނޫންކަމަށްވެސް ބެލެވެއެވެ.
ފްރެންސުއާ ޕައިރާޑަކީއުޅަނދުގެ ކްލާކެއްވެސް ނޫނެވެ. އެ މަޤާމުގައި ހުރީ އޭނާގެ އެންމެ ގާތް ރައްޓެއްސެކެވެ. އޭނާ އަމިއްލައަށް އެއްވެސް ޒިންމާއެއް އަދާކުރިކަމަށް ބަޔާންކޮށްފައިވަނީ އެންމެ ފަހަރެއްގައެވެ. އެއީވެސް ހަމައެކަނި އުޅަނދު ހަލާކުވުމުގެ ކުރީ ރޭ، ބަލިވެގެން އޮތް ކެޕްޓަންގެ ފަރާތުން ޑެކުގައި ތިބި އޮފިސަރުންނަށް މެސެޖެއް ގެންގޮސްދިނުމެވެ. މިކަމުން އެކަނި އޭނާއަކީ ޑޮކްޓަރުންގެ ތެރެއިން މީހެއްކަމަށް ނިންމޭކަށް ނެތެވެ. އަދި ފޮތުގައި އޭނާ މެޑިސިންއާއި ސާޖަރީއާ ބެހޭގޮތުން ދައްކާފައިވާ ވާހަކަތަކަކީ އެ ޒަމާނުގެ އާންމު މީހަކަށް އެނގޭވަރުގެ މަޢުލޫމާތަށްވުރެ އިތުރު އެއްޗެއް ނޫނެވެ.
ނޫސްވެރިޔާ