ސޫދާނުގެ އަސްކަރިއްޔާއާއި ރެޕިޑް ސަޕޯޓް ފޯސަސް (އާރްއެސްއެފް) އާ ދެމެދު ހިނގަމުންދާ ދާޚިލީ ހަނގުރާމަ ކުރިއަށް ދާއިރު، ސޫދާންގެ އިންސާނީ ކާރިސާ ވަނީ ނުރައްކާތެރި ދަރަޖައަކަށް ގޮސްފައެވެ. 2023 ވަނަ އަހަރުގެ އޭޕްރީލް މަހު ފެށި ހަމަނުޖެހުންތަކުގައި މިހާތަނަށް 20،000 އަށް ވުރެ ގިނަ މީހުން މަރުވެފައިވާއިރު، ހާލަތު ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގޯސްވެފަ އެވެ.
މި ހަމަނުޖެހުންތަކުގެ ސަބަބުން ސޫދާނުގެ 12 މިލިއަން މީހުން ގެދޮރު ގެއްލި، 600،000 އާއި 700،000 އާ ދެމެދުގެ އަދަދަކަށް ޗާޑަށް ހިޖުރަކުރަން ވަނީ މަޖުބޫރުވެފަ އެވެ. އާބާދީގެ 54 އިންސައތަ، ގާތްގަނޑަކަށް 26.6 މިލިއަން މީހުން ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ޝިކާރައަކަށްވެފައިވާއިރު، މި މައްސަލަ ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް ގޯސްވެފައެވެ. ދަނޑުވެރިކަމުގެ އުފެއްދުންތެރިކަމާއި ކާބޯތަކެތީގެ އިންފްރާސްޓްރަކްޗަރ ހަލާކުވެފައިވާއިރު، 2024 ވަނަ އަހަރަށް ބޭނުންވާ 2.7 ބިލިއަން ޑޮލަރުގެ ތެރެއިން އިންސާނީ އެހީއަށް ޚަރަދުކުރެވިފައިވަނީ އެންމެ 5 އިންސައްތައެވެ.
ސޫދާނުގެ ޞިއްޙީ ނިޒާމަށް ކުރިމަތިވެފައިވާ ހީނަރުކަމުގެ ސަބަބުން 70 އިންސައްތަ ފެސިލިޓީތައް އޮޕަރޭޓް ނުކުރެއެވެ. މިކަމުގެ ސަބަބުން ހިމަބިހި އަދި ކޮލެރާ ފެތުރެމުން އަންނައިރު، ހިންގަމުން އަންނަ މަދު ހޮސްޕިޓަލްތަކަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑަށް އަސަރުކޮށްފައެވެ. މީގެ އިތުރުން 10،000 އަށް ވުރެ ގިނަ ސްކޫލް ބަންދުވެ އެތައް މިލިއަން ކުދިންނެއް ތައުލީމު ހާސިލް ނުކުރެ އެވެ.
މި ހަމަނުޖެހުން އުފެދުނީ އެސްއޭއެފްގެ ޖެނެރަލް އަބްދުލް ފައްތާހު އަލް ބުރުހާން އާއި އާރްއެސްއެފްގެ ޖެނެރަލް މުހައްމަދު ހަމްދާން ދަގްލޯއާ ދެމެދު ހިނގި ބާރުގެ ހަނގުރާމައިގެ ސަބަބުންނެވެ. ރިޕޯޓްތައް ބުނާ ގޮތުން ރަޝިއާގެ ސިފައިން ވަނީ އާރްއެސްއެފް އަށް ހަތިޔާރު ފޯރުކޮށްދީ، ހަމަނުޖެހުންތައް އިތުރަށް ވަރުގަދަކޮށްފަ އެވެ. މި ހާލަތުން ދައްކުވައިދެނީ އަވަށްޓެރި ގައުމުތައް ހިމެނޭ ސަރަހައްދީ ހަމަނުޖެހުންތަކެވެ.
އދ.ގެ އޮފިޝަލުން އިންޒާރު ދީފައި ވަނީ ސޫދާން އަކީ ދުނިޔޭގެ އެންމެ ބޮޑު ބަނޑުހައިހޫނުކަމުގެ ކާރިސާއަށް ވެދާނެ ކަމަށެވެ. އިންސާނީ ކާރިސާއިން އަރައިގަނެ، ހަމަނުޖެހުންތަކަށް ހައްލެއް ގެނައުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ މުޖުތަމައުއަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއް ކުރިމަތިވެފަ އެވެ.
އިންސާނީ ކާރިސާއިން އަރައިގަނެ، ހަމަނުޖެހުންތަކަށް ހައްލެއް ގެނައުމަށް މަސައްކަތް ކުރުމަށް ބައިނަލްއަގްވާމީ މުޖުތަމައުއަށް ވަނީ ވަރަށް ބޮޑު ގޮންޖެހުމެއް ކުރިމަތިވެފަ އެވެ.